Trong tập này của Vietnam Innovators, Markus Bissel và Klemens Leutgöb thảo luận về những phương pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả mà người tiêu dùng và doanh nghiệp có thể thực hiện.
Bất kỳ đâu chúng ta đều cần sử dụng năng lượng. Tuy nhiên, mỗi nơi sẽ có nhu cầu năng lượng khác nhau. Ở một đất nước khí hậu nhiệt đới như Việt Nam, các thiết bị điện hay thiết bị làm mát là những vật dụng không thể thiếu. Trong khi đó, ở một số quốc gia khác, cần đến thiết bị sưởi ấm. Tất cả các lĩnh vực trong cuộc sống đều cần đến năng lượng.
Chính vì nhu cầu và mức độ sử dụng năng lượng rất cao, việc đáp ứng được nhu cầu này là một thách thức nan giải. Để giải quyết vấn đề này, ngoài việc chuyển sang sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo, chúng ta cũng cần tăng cường tính hiệu quả trong việc sử dụng năng lượng.
Trong tập Vietnam Innovators này, người dẫn chương trình Hảo Trần đã gặp và trò chuyện với ông Markus Bissel và ông Klemens Leutgöb.
Markus là Trưởng nhóm Hiệu quả năng lượng, thuộc Chương trình Hỗ trợ Năng lượng của GIZ (viết tắt của Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit GmbH, có nghĩa là Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức GIZ) tại Việt Nam, với một đội ngũ gồm 60 chuyên gia.
Klemens là nhà kinh tế năng lượng và là Giám đốc điều hành của Công ty e7 Energy Innovation & Engineering có trụ sở tại Áo. Klemens và nhóm e7 hiện đang hợp tác với GIZ Việt Nam với vai trò chuyên gia tư vấn phát triển và mở rộng thị trường hiệu quả năng lượng ở Việt Nam.
Khi được hỏi Việt Nam đang nằm ở đâu trên bản đồ năng lượng thế giới, Markus cho rằng chỉ số chuyển đổi năng lượng là một tiêu chí quan trọng để đánh giá tình hình thực tế của Việt Nam. Dù còn rất nhiều điểm cần cải thiện, Markus cũng cho biết có hai điều Việt Nam khiến ông ấn tượng trong vòng ba năm qua:
- Sự gia tăng từ trọng năng lượng tái tạo như việc Chính phủ ban hành biểu giá điện hỗ trợ FIT (Feed-In Tariffs). Giá FIT khuyến khích các hộ gia đình tự cung cấp điện với hệ thống năng lượng tái tạo tại gia. Ví dụ, nếu nhà bạn có lắp đặt công trình điện mặt trời áp mái, bạn sẽ được Chính phủ trợ tiền để mua lại phần điện dư ra sau khi sử dụng, “thông qua hợp đồng bán điện với mức giá hỗ trợ”. Nhờ vậy, trong hai năm qua, công suất lắp đặt đã tăng nhanh, lên đến 20 gigawatt. Đó là một con số rất ấn tượng.
-
- Khi bàn về vấn đề tiết kiệm năng lượng ở Việt Nam so với thế giới, Klemens đã chia sẻ:
- Hiệu quả năng lượng là một vấn đề không hề đơn giản. Chúng ta cần phải cải thiện hiệu quả năng lượng liên tục trong mọi lĩnh vực. Đồng thời, nó cũng đòi hỏi các mô hình thị trường khả thi để cung cấp dịch vụ cho các phân khúc khách hàng khác nhau.
- Dù quan trọng, nhưng rất khó để thuyết phục mọi người thấy được tính hiệu quả trong sử dụng năng lượng “vì hiệu quả năng lượng là vô hình”.
- Theo Klemens, thúc đẩy hiệu quả năng lượng chính là một cuộc “không hoạt động”. Cụ thể hơn, không hoạt động năng lượng hay thiếu hụt nguồn cung trong tương lai gần sẽ là động lực thúc đẩy việc sử dụng năng lượng hiệu quả hơn và cuối cùng là tận dụng các nguồn năng lượng tái tạo. “Đôi khi, những sự kiện không mong muốn như là một cuộc không hoạt động năng lượng lại có thể góp phần quan trọng cho chuyển đổi năng lượng vững vàng,” Klemens bình luận.
Cả Klemens và Markus cũng chỉ ra một số biện pháp tiết kiệm năng lượng đã được áp dụng hiệu quả trên thế giới và có thể áp dụng ở Việt Nam:
- Sự tham gia của nhà nước: Theo kinh nghiệm của Markus, nếu Chính phủ có các chính sách yêu cầu công ty điện lực hỗ trợ khách hàng tiết kiệm năng lượng như ở châu Âu, thì câu chuyện sẽ hoàn toàn khác.
- Ưu đãi về thuế: Những cơ chế khuyến khích như ưu đãi thuế sẽ giúp thúc đẩy thị trường, nâng cao nhận thức về vấn đề năng lượng, và tiết kiệm được một khoản lớn cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng. Khi chi phí giảm, các doanh nghiệp sẽ xem đánh giá hiệu quả năng lượng là vấn đề trọng tâm.
